Het was lang een hot topic in onze hoofdstad; een groot deel van de kademuren moest worden aangepakt, maar investeren in vernieuwing had voor de politiek onvoldoende prioriteit. Totdat er daadwerkelijk sinkholes achter de kades ontstonden, waardoor onderhoud urgent werd. Vanwege de omvang en complexiteit van de opgave moest Amsterdam op zoek naar een oplossing die sneller, goedkoper en minder belastend was dan de traditionele manier van kadeherstel. Een enorme opgave die een vernieuwende aanpak vereiste. In gesprek met Patrick Spaan, technisch manager bij het Ingenieursbureau gemeente Amsterdam en Suzanne van Haaren, Senior Acceptant Zakelijke Verzekeringen bij VGA Verzekeringen, over een nieuwe manier van aanbesteden, innovatieve procesen productvoorstellen en het verzekeren ervan.
Hoe heeft de gemeente Amsterdam gereageerd toen ze werd ingehaald door de realiteit? Spaan: “De gemeente stond voor een enorme opgave. Dat vergde een programmatische aanpak en een aparte organisatie. Een aantal jaar geleden werd daarom het ‘Programma Bruggen en Kademuren’ opgericht. Als onderdeel hiervan bestaat het ‘Innovatiepartnerschap kademuren’. Ik ben hier halverwege het proces als technisch manager bij betrokken. De problematiek was groot. Er moest veel werk worden verricht. De traditionele manier van herstel zou te lang duren, de bereikbaarheid en leefbaarheid van de stad belemmeren en te duur worden. We moesten het rigoureus anders doen. Daarom kozen we voor een aanbesteding met een zeer functioneel beschreven opdracht om de ontwerpvrijheid vanuit de markt zo groot mogelijk te laten zijn: ‘Kom met een oplossing, let op de belangen van de bewoners en de kwetsbare panden én maak het concept opschaalbaar, aan te passen aan elke situatie.’ Het was een totaal nieuw traject dat nog niet eerder voorkwam in Nederland. Dat was spannend, want je weet niet wat je krijgt. Met meer dan 200 kilometer aan kademuren wisten we dat we met meerdere partijen verder moesten. Uit de aanbesteding kwamen drie partijen naar voren. Drie aannemerscombinaties met verrassende ideeën en innovatieve ontwerpen en uitvoeringsmethodes. Unieke concepten die heel mooi naast elkaar kunnen dienen. Deze concepten moesten tot een technisch ontwerp worden uitgewerkt om de haalbaarheid te toetsen. Daarna moesten we in de praktijk aantonen dat wat op papier bedacht is, ook echt werkt.”
Daar komt het bepalen en inperken van risico’s natuurlijk bij kijken. Hoe maak je zoiets verzekerbaar en hoe is VGA Verzekeringen te werk gegaan? Van Haaren: “De klassieke manier van het kadeherstel was al verzekerd, Construction All Risks (CAR)-polissen die hiervoor zijn afgesloten, liepen standaard door. Maar nu moesten we met drie nieuwe zienswijzen, vanuit drie partijen, verzekeraars enthousiasmeren. In Nederland zijn er niet veel CAR-verzekeraars actief, dus dat maakte het proces extra spannend. Gelukkig is er heel positief gereageerd. Om te kunnen bepalen hoe risicomijdend de concepten waren, hebben we onder andere bijeenkomsten georganiseerd waarbij de technische experts van de verzekeraars vragen konden stellen aan de aannemers. Dat werkte goed.” Spaan: “Innovatie is onzekerheid. Toch moet je er bij voorbaat al achter staan. Dat geldt zowel voor de beheerder van de kade, als voor de verzekeraar. Durf je zo’n risico dan te nemen? In het creëren van draagvlak voor dit traject hebben we ongelooflijk veel werk gestoken.” Van Haaren: “De gemeente heeft alles onderzocht om de technische haalbaarheid te toetsen en de risico’s te beperken. Dat was een vergelijkbaar proces, zoals bij de aanleg van de NoordZuidlijn. VGA heeft de wensen van de gemeente hierdoor op een goede manier kunnen wegzetten in de verzekeringsmarkt, met een goede premie en mooie condities op de CAR-polissen als resultaat.” Spaan: “Het verzekerbaar maken, hebben we als een maatstaf kunnen gebruiken. Want, zo stelden we, pas als het product verzekerbaar is, is het risicoprofiel acceptabel en kunnen we het in de praktijk toepassen.