Coöperatieve Vereniging Nederlandse Assurantie Beurs U.A.

Geschiedenis van de Amsterdamse assurantiebeurs

De eerste beurs in Amsterdam werd in gebruik genomen in 1611. Het gebouw werd gebouwd door stadsarchitect Hendrick de Keyser en was een in Italiaanse stijl opgetrokken gebouw, met een grote open binnenplaats, omringd door galerijen. De beurs van De Keyser was gebouwd op een brug met vijf bogen over het toenmalige Rokin-kanaal.

Amsterdam als handelscentrum

Tegen het einde van de 17e eeuw nam de betekenis van Amsterdam als centraal handelscentrum af en begon het beursgebouw te verzakken. In de loop van de 18e eeuw nam de onttakeling van het beursgebouw zodanige vormen aan dat het onbruikbaar werd.

De tuinarchitect en bollenkweker Jan David Zocher kreeg in 1836 de opdracht een nieuw beursgebouw te ontwerpen aan de Dam, op de plaats waar tegenwoordig de Bijenkorf gevestigd is. Zocher’s beurs was een imitatie van een Griekse tempel, met grote statige zuilen. Het gebouw was aan alle kanten open waardoor de wind er vrij spel had. Om die reden werd het gebouw al in 1848 gesloten.

De Beurs van Berlage

In 1884 werd een prijsvraag uitgeschreven voor een ontwerp voor weer een nieuw beursgebouw. Uit de inzendingen werd die van de architect H.P. Berlage gekozen. De Beurs van Berlage, in 1903 door H.M. Koningin Wilhelmina officieel geopend, kreeg in het begin veel kritiek te verduren. De inwoners van Amsterdam vonden het gebouw meer op een fabriek lijken dan op een statige ontmoetingsplaats van handelaren. Die kritiek is in de loop der tijd geheel verstomd en tegenwoordig wordt Berlage’s ontwerp beschouwd als de markering van het afscheid van de 19e-eeuwse imitatiestijlen en het begin van de moderne functionele architectuur.

Evenals in de twee voorgaande beursgebouwen, waren ook in de Beurs van Berlage aanvankelijk meerdere ‘beurzen’ gevestigd: verschillende handelsbeurzen, de effectenbeurs en de assurantiebeurs. In de loop van deze eeuw vertrokken al deze beurzen naar andere onderkomens. Als één van de laatsten verliet in 1982 de Assurantiebeurs de creatie van Berlage.

Nieuwe vestigingslocatie

Van 1982 tot november 1988 vond de beurs een onderkomen in kantoorgebouw Noortse Bosch aan de Vijzelgracht te Amsterdam. Aangezien dat gebouw niet aan de verwachtingen voldeed en een beursvloer node werd gemist, werd besloten een nieuwe beurs te bouwen. In 14 maanden tijd werd de bouw voltooid en in december 1988 nam men zijn intrek in het nieuwe, ruim opgezette gebouw aan de Strawinskylaan, schuin tegenover het World Trade Center. Op 3 maart 1989 werd de Assurantiebeurs officieel geopend door Z.K.H. Prins Claus. Hoewel eenvoudig van bouwvorm was het ontwerp zo karakteristiek dat de Assurantiebeurs ook op grotere afstand duidelijk te herkennen was. De gevel van het gebouw bestond uit gladde witte en spiegelende vlakken. Het geheel was overdekt door een imposante glaskoepel. Alle kantoren hadden glazen wanden, wat ook de visuele communicatie ten goede kwam.

Einde fysieke assurantiebeurzen

De vele vernieuwingen binnen de markt voorkwamen een verdere afname van het gebruik van de assurantiebeurzen als marktplaats echter niet. Geleidelijk aan veranderde beide assurantiebeurzen van een marktplaats meer en meer tot een plek waar vooral de administratieve afwikkeling plaatsvond. Om financieel-economische redenen werd uiteindelijk in 2004 rationeel, maar met pijn in het hart, besloten beide beursvloeren in Amsterdam en Rotterdam te sluiten. Zo kwam na ruim 400 jaar een einde aan de fysieke assurantiebeurzen in Nederland. Sinds 2002 bestond er een elektronisch assurantiebeurssysteem (e-ABS) dat in de daarop volgende jaren werd uitgebreid. Met de ontwikkeling van dit gedigitaliseerde systeem voor de coassurantiemarkt had Nederland een wereldprimeur. 


Zekere zaken: mijlpalen uit de geschiedenis van de coassurantiemarktHoe is de VNAB ontstaan en wat is de precieze ontwikkeling van de coassurantiemarkt? De antwoorden op deze vragen staan in het door de VNAB uitgegeven boek 'Zekere zaken: mijlpalen uit de geschiedenis van de coassurantiemarkt'.